Het was een flinke kluif, 650 pagina’s. Het kost tijd om zo’n boek te lezen en je moet moeite doen om al die namen en omstandigheden te onthouden. Maar het was de moeite waard: wat een rijk boek, wat veel om over te discussiëren.
Twee jaar geleden genoten we van De herinnerde soldaat van de ons nog onbekende schrijfster Anjet Daanje. Een verhaal over de Eerste Wereldoorlog in Vlaanderen, prachtig geschreven, een boeiend verhaal rond het thema ‘identiteit’.
De nieuwe roman is een totaal ander boek, anders opgezet, anders verteld. Het is in feite een verzameling van 11 novellen die zich afspelen in verschillende tijden, van het begin van de 19e-eeeuw tot het heden, in verschillende plaatsen: Yorkshire in Engeland, Frankrijk, New York, Groningen.
Het startpunt is het leven van de zusjes Eliza May en Millicent Drayden die al jong werden geconfronteerd met een groot aantal sterfgevallen. De zusjes schreven in het geheim allebei een roman die na veel pogingen eindelijk werd uitgegeven onder een pseudoniem. De beschrijving van de zusjes Drayden is duidelijk geënt op het leven en werk van de zusjes Brontë. Net als bij de Brontë-zusjes ontstaan rond Eliza en Millicent veel verhalen en mythes, vooral omdat er over hun werkelijke leven maar heel weinig bekend is.
Het thema van de twee nauw met elkaar verbonden zusjes komt in vrijwel alle verhalen voor, zodat de oplettende lezer veel meer verbanden ontdekt tussen die elf los van elkaar staande verhalen. Allerlei elementen komen in steeds weer andere vormen voor. Het hele boek vormt op die manier een vlechtwerk. De titel wordt pas aan het eind van het boek nogal terloops verklaard.
Een steeds weerkerend thema is de Tijd, door Daanje steeds met een hoofdletter geschreven. Er is de meetbare tijd die de klok aangeeft, maar er is ook de beleefde tijd die subjectief is en door iedereen anders wordt ervaren. De tijd is nauw verwant met de dood die veelvuldig in het boek voorbijkomt, in veel verschillende vormen. Het is geen vrolijk boek, geen lichte roman maar een literaire belevenis die nog lang naklinkt.
Wilco
Lees ook ons verslag over De herinnerde soldaat
Achtergrondinformatie en foto's van de schrijfesterover de Brontë-zusjes vind je op deze website.
Het lied van de ooievaar en de dromedaris won in 2022 de boekenbon literatuurprijs.
De winnaar van de Libris literatuurprijs wordt op dinsdag 9 mei 2023 geïnterviewd door Femke van der Laan in het radioprogramma Nooit meer slapen bij de VPRO.